İslam Mezhepleri Nelerdir?
İslam mezhepleri, İslam dininin temel kaynakları olan Kur’an ve Sünnet’e farklı yorumlar getiren ve bu yorumlara göre inanç, ibadet, ahlak ve hukuk kuralları belirleyen dini gruplardır. İslam mezhepleri genel olarak iki ana kategoriye ayrılır: Sünni ve Şii.
Sünni mezhepler, Hz. Muhammed’in vefatından sonra halifeliğin seçimle belirlenmesini ve ilk dört halifenin meşruiyetini kabul eden mezheplerdir. Sünni mezhepler arasında Hanefi, Maliki, Şafii ve Hanbeli olmak üzere dört büyük fıkıh mezhebi vardır. Bu mezhepler, fıkıh usulü konusunda bazı farklılıklar gösterirler, ancak itikadi açıdan aynı inanç esaslarını paylaşırlar. Sünni mezheplerin ortak inanç esasları şunlardır:
- Allah’ın birliği (tevhid)
- Peygamberlerin risaleti (nübüvvet)
- Meleklerin varlığı
- Kaderin iyi ve kötü olarak Allah tarafından yazılması
- Ahiret günü ve ölümden sonra dirilme
- Kur’an’ın Allah’ın kelamı olması ve yaratılmamış olması
Şii mezhepler, Hz. Muhammed’in vefatından sonra halifeliğin sadece onun soyundan gelenlere ait olduğunu ve ilk üç halifenin meşru olmadığını savunan mezheplerdir. Şii mezhepler arasında Caferi, Zeydi, İsmaili, Alevi, Bektaşi, Nusayri ve Dürzi gibi farklı gruplar bulunur. Bu gruplar, imamların sayısı, kimlikleri, nitelikleri ve yetkileri konusunda farklı görüşlere sahiptirler. Şii mezheplerin ortak inanç esasları şunlardır:
- Allah’ın birliği (tevhid)
- Peygamberlerin risaleti (nübüvvet)
- Meleklerin varlığı
- Kaderin iyi ve kötü olarak Allah tarafından yazılması
- Ahiret günü ve ölümden sonra dirilme
- Kur’an’ın Allah’ın kelamı olması ve yaratılmamış olması
- Hz. Ali’nin velayeti (Hz. Muhammed’in halifesi ve vasisi olması)
- On iki imamın masumiyeti (günahsızlık) ve ismeti (korunmuşluk)
