Müslüman bilim adamları arasında İbn-i Sina (Avicenna), El-Cezeri, El-Farabi, İbn-i Rüşd (Averroes), El-Harezmi, El-İdrisi, El-Battani (Albategnius), El-Fergani, El-Kindi, El-Mevsili, El-Merzubani, İbn-i Heysem (Alhazen), El-Kuhi, El-Ma’arri, El-Mevdudi, El-Makrizi, El-Karafi, El-Bezzar, El-Cürcani, El-Şatıbi ve daha birçok isim yer almaktadır. Bu bilim adamları matematik, astronomi, tıp, felsefe, fizik, kimya, coğrafya, dilbilim ve diğer birçok alanda önemli çalışmalar yapmışlardır.
İbn-i Sina Kimdir ?
İbn-i Sina (Avicenna), 980-1037 yılları arasında yaşamış Pers bilim insanıdır. Tıp, matematik, fizik, astronomi, felsefe ve şiir gibi birçok alanda önemli çalışmaları vardır. Kitab-ül Şifa (İyileştirme Kitabı) adlı eseri, tıp alanında yazılmış en önemli eserlerden biridir ve Avrupa’da uzun yıllar boyunca kullanılmıştır. İbn-i Sina, Aristoteles ve Platon gibi antik filozofların eserlerini de incelemiş ve yorumlamıştır. Felsefi eserleri arasında en önemlisi “El-İşarat ve’t-Tanbihat” adlı eseridir. Ayrıca, “Kanon” adlı tıp kitabı, dünya tarihindeki en önemli tıp kitaplarından biridir. İbn-i Sina, İslam dünyasında “Hakimü’t-Tıp” (Tıbbın Hakimi) olarak anılmaktadır.
El-Cezeri Kimdir ?
El-Cezeri (İsmail el-Cezeri), 1136-1206 yılları arasında yaşamış Türk bilim insanıdır. Mekanik alanında yaptığı çalışmalarla tanınmaktadır. “Kitab al-İctihad fi’l-Cebri ve’l-Mukabele” adlı eseri, mekanik alanındaki en önemli eserlerden biridir. Bu eserde, hareketli makinaların tasarımı ve inşası hakkında detaylı bilgiler yer alır. Cezeri, ayrıca hidrolik sistemler, su saatleri ve su pompaları üzerine de çalışmalar yapmıştır. “El-Camiu beyne’l-İlm ve’l-Amel en-Nafi fi Sınai’at el-Hiyel” adlı eseri ise mekanik alanındaki bilginin pratik uygulamalarını anlatmaktadır. Cezeri’nin çalışmaları, Avrupa’da Rönesans döneminde önemli bir etki yaratmıştır.
El-Farabi Kimdir ?
El-Farabi (Ebû Nasr Muhammed b. Muhammed el-Fârâbî), 870-950 yılları arasında yaşamış Fars filozof, matematikçi, müzisyen ve bilginidir. Felsefe, mantık, matematik, müzik ve astronomi gibi birçok alanda çalışmalar yapmıştır. Aristoteles ve Platon gibi antik filozofların eserlerini Arapça’ya çevirmiş ve yorumlamıştır. Felsefi eserleri arasında “El-Medeniyye Men Lâ Yehezuhu’t-Tabi” (Medeniyetler İçin Kılavuz), “El-Makâlât” (Makaleler), “El-Fusûlü’l-Muhimme” (Önemli Konular) ve “El-Musiki el-Kabir” (Büyük Müzik) gibi eserler bulunmaktadır. Ayrıca, “El-Makâsıdü’l-Felâsife” (Filozofların Amaçları) adlı eseri, Aristotelesçi felsefenin İslam felsefesiyle sentezlenmesinde önemli bir rol oynamıştır. El-Farabi, İslam dünyasında “İkinci Öğretmen” olarak anılmaktadır.
İbn-i Rüşd (Averroes) Kimdir ?
İbn-i Rüşd (Averroes), 1126-1198 yılları arasında yaşamış Endülüslü İslam filozofu, hekim ve hukukçu olarak bilinir. Aristoteles’in eserlerini yorumlayarak İslam felsefesine etkili bir şekilde dahil etmiştir. İbn-i Rüşd, felsefe, tıp, astronomi, matematik, hukuk ve mantık gibi birçok alanda eserler vermiştir. Felsefi eserleri arasında “Tahafutu’t-Tahafut” (Çelişkilerin Çelişkisi) en önemlilerindendir. Bu eserde, İslam düşüncesindeki kelamcıların felsefi düşüncelerine eleştirel bir yaklaşımda bulunarak Aristotelesçi felsefeyi savunmuştur. İbn-i Rüşd ayrıca, “El-Kulliyat fi’t-Tıp” adlı tıp kitabıyla da tanınmaktadır. İslam dünyasında “Hakimü’l-Ümme” (Halkın Hakimi) olarak anılmaktadır.
El-Harezmi Kimdir ?
El-Harezmi, 9. yüzyılda yaşamış İslam matematikçisi, astronom ve coğrafyacıdır. Özellikle cebir alanındaki çalışmalarıyla tanınır ve “Cebirin Babası” olarak anılır. Cebirin temel konularını sistematik bir şekilde ele alan ilk kişidir ve bu alanda birçok özgün yöntem geliştirmiştir. Ayrıca, trigonometri, geometri ve coğrafya alanlarında da çalışmalar yapmıştır. El-Harezmi’nin eserleri İslam dünyasında ve Avrupa’da uzun yıllar boyunca kullanılmış ve matematik alanında önemli bir etki yaratmıştır.
El-İdrisi Kimdir ?
El-İdrisi, 12. yüzyılda yaşamış Arap coğrafyacı ve haritacıdır. Fas’ta doğmuş ve çeşitli İslam ülkelerinde seyahatler yapmıştır. İlk olarak İslam dünyasının en büyük kütüphanesi olan Kahire’deki El-Ezher Üniversitesi’nde çalışmıştır. Daha sonra Sicilya Kralı II. Roger’in daveti üzerine Palermo’ya gitmiş ve burada Sicilya Krallığı’nın coğrafi bilgilerini toplayan bir araştırma projesinde yer almıştır.
El-İdrisi’nin en önemli eseri “Roger Haritası” olarak bilinen ve 70 adet harita içeren bir dünya haritasıdır. Bu harita, o dönemdeki bilgilerin en kapsamlı şekilde bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş ve dünya haritaları tarihinde önemli bir yere sahiptir. Ayrıca, El-İdrisi’nin “Camiü’l-Kitab” adlı eseri de coğrafya ve harita bilimine önemli katkılar yapmıştır.
El-Battani (Albategnius) Kimdir ?
El-Battani (Albategnius), 9. yüzyılda yaşamış bir İslam astronomu, matematikçi ve gözlemcidir. Irak’ta doğmuş ve Samarra’da çalışmıştır. Gözlemleri sayesinde gökyüzündeki hareketleri daha doğru bir şekilde hesaplamış ve gözlemlerini yazdığı “Zic-i Sindhind” adlı eseriyle bilim dünyasına sunmuştur.
El-Battani, trigonometri konusunda da önemli çalışmalar yapmış ve trigonometrinin modern kullanımına temel oluşturan sinüs ve kosinüs kavramlarını geliştirmiştir. Ayrıca, yıldızların hareketleri ve gezegenlerin yörüngeleri hakkında da önemli keşifler yapmıştır.
El-Battani’nin çalışmaları, İslam dünyasında ve Batı’da uzun yıllar boyunca kullanılmış ve astronomi ve matematik alanlarında önemli bir etki yaratmıştır.
El-Fergani Kimdir ?
El-Fergani, 9. yüzyılda yaşamış İslam bilgini, astronom ve matematikçidir. İranlı bir aileden gelmiş ve Bağdat’ta yaşamıştır. Matematik, astronomi, coğrafya, tarih ve dilbilim gibi birçok alanda çalışmalar yapmıştır.
El-Fergani, gözlemlerine dayanarak yıldızların hareketlerini hesaplamış ve yıldızların düzenli hareketleri hakkında önemli keşifler yapmıştır. Ayrıca, İslam dünyasında yaygın olan Arapça rakamlarının kullanımını teşvik etmiştir.
El-Fergani’nin en önemli eseri “Kitab fi Ma’rifat al-Buldan” adlı coğrafya kitabıdır. Bu eserde, dünya coğrafyası hakkında detaylı bilgiler vermiş ve dünya haritasını çizmiştir. Ayrıca, el-Fergani’nin matematik alanındaki çalışmaları da önemlidir ve trigonometri konusunda birçok özgün yöntem geliştirmiştir.
El-Kindi Kimdir ?
El-Kindi, 9. ve 10. yüzyıllarda yaşamış bir İslam filozofu, matematikçi, astronom ve müzisyendir. O dönemde İslam dünyasında bilim ve felsefenin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. El-Kindi, Aristoteles ve Platon’un felsefelerini İslam düşüncesiyle birleştirerek yeni bir felsefe sistemi oluşturmuştur. Ayrıca, tıp, kimya ve müzik alanlarında da çalışmalar yapmıştır. El-Kindi, İslam dünyasında “felsefenin babası” olarak anılmaktadır.
El-Mevsili Kimdir ?
El-Mevsili, 13. yüzyılda yaşamış bir İslam alimi ve fıkıhçıdır. Tam adı Ebu’l-Hasan Ali bin Muhammed bin Hüseyin el-Mevsili’dir. Tunus’ta doğmuş ve İslam ilimleriyle ilgilenmiştir. El-Mevsili, özellikle fıkıh alanında uzmanlaşmıştır ve “el-Ihtiyar li Ta’lil el-Mukhtar” adlı eseriyle tanınmıştır. Bu eser, Hanefi mezhebinin temel kitaplarından biri sayılır ve günümüzde de hala okunmaktadır. Ayrıca, el-Mevsili’nin diğer eserleri arasında “el-Cami’ li Ahkam il-Kur’an” ve “el-Ihtiyar fi Fiqh il-Imam il-A’zam” gibi önemli kitaplar bulunmaktadır. El-Mevsili, İslam dünyasında önemli bir alim olarak kabul edilir.
El-Merzubani Kimdir ?
El-Merzubani, 12. yüzyılda yaşamış bir İslam alimi ve fıkıhçıdır. Tam adı Ebu’l-Hasan Ali bin Ahmed bin Muhammed el-Merzubani’dir. Cezayir’de doğmuş ve İslam ilimleriyle ilgilenmiştir. El-Merzubani, özellikle Maliki mezhebinde uzmanlaşmıştır ve “el-Muhtar li’l-Sikak” adlı eseriyle tanınmıştır. Bu eser, Maliki mezhebinin temel kitaplarından biri sayılır ve günümüzde de hala okunmaktadır. Ayrıca, el-Merzubani’nin diğer eserleri arasında “el-Muhit” ve “el-Mecmu’ fi’l-Fiqh” gibi önemli kitaplar bulunmaktadır. El-Merzubani, İslam dünyasında önemli bir alim olarak kabul edilir.
İbn-i Heysem (Alhazen) Kimdir ?
İbn-i Heysem, 965-1039 yılları arasında yaşamış bir İslam bilgini, matematikçi, fizikçi ve astronomdur. Tam adı Ebu Ali el-Hasan bin el-Hasan bin el-Heysem’dir. İslam Dünyası’nda “Alhazen” olarak da bilinir. İbn-i Heysem, optik ve ışık alanında yaptığı çalışmalarla tanınmıştır. En önemli eseri “Kitab el-Manazir” (Optik Kitabı) olarak bilinir. Bu kitapta, ışıkla ilgili ilkeleri ve görme sürecini ele almış ve optik alanında birçok keşif yapmıştır. Ayrıca, matematik ve astronomi alanlarında da çalışmalar yapmış ve “Zic el-Sindhind” adlı eseriyle trigonometri alanında önemli bir katkı sağlamıştır. İbn-i Heysem’in çalışmaları, Batı’da da etkili olmuş ve özellikle Rönesans döneminde büyük bir ilgi görmüştür.
El-Kuhi Kimdir ?
Mağara resimlerinin keşfinde büyük rol oynayan El-Kuhi, Fransız arkeolog ve öncü paleontologudur. 1940’larda Cezayir’de mağara resimleri keşfetmiş ve bu resimlerin tarihi ve anlamı üzerine çalışmalar yapmıştır. Ayrıca, Neandertal insanlarına ait kalıntıları keşfetmiş ve bu kalıntıların evrimi hakkında önemli bulgular elde etmiştir. El-Kuhi, paleontoloji ve arkeoloji alanlarında yaptığı çalışmalarla modern insanın kökeni ve evrimi hakkında önemli katkılarda bulunmuştur.
El-Ma’arri Kimdir ?
El-Ma’arri, 973-1057 yılları arasında yaşamış olan Arap şair, filozof ve düşünürdür. Suriye’nin Ma’arra şehrinde doğmuş ve orada yaşamıştır. Eserleri Arap edebiyatı ve İslami düşünce tarihinde önemli bir yere sahiptir.
El-Ma’arri, özellikle ahlaki ve felsefi konuları ele aldığı şiirleriyle tanınmaktadır. İnsanların doğru yolu bulması için öz eleştiri yapmaları gerektiğini savunmuştur. Ayrıca, dinlerin dogmalarına ve hurafelere karşı çıkmıştır. Bu nedenle bazı çevreler tarafından dinsizlikle suçlanmıştır.
El-Ma’arri’nin en ünlü eseri “Risaletü’n-Nushiyye” adlı eseridir. Bu eserde insanların mutluluğu için gereken ahlaki değerler ve insan doğasının gerçekleri ele alınmıştır. El-Ma’arri, eserleriyle İslam düşüncesine ve Arap edebiyatına önemli katkılar yapmıştır.
El-Mevdudi Kimdir ?
El-Mevdudi, 1903-1979 yılları arasında yaşamış olan Pakistanlı İslam alimi, yazar, düşünür ve siyasetçidir. İslam modernist hareketinin önde gelen isimlerinden biridir.
El-Mevdudi, İslam’ın çağdaş toplumlarla nasıl ilişki kurması gerektiği konusunda fikirler geliştirmiş ve İslam’ın siyasi, sosyal ve ekonomik boyutlarını ele almıştır. İslam’ın devlet yönetimindeki rolüne, İslam’ın ekonomik sistemi ve İslam’ın çağdaş dünyadaki konumu gibi konulara odaklanmıştır.
El-Mevdudi, “Tefhimu’l-Kuran” adlı eseriyle tanınmaktadır. Bu eserde, Kur’an’ın anlaşılması ve yorumlanması konusunda detaylı bir açıklama yapmıştır. Ayrıca, “İslam ve Sosyal Adalet”, “İslam ve Kadın” gibi konuları ele alan eserleri de vardır.
El-Mevdudi, İslam dünyasında çağdaş İslamcılık hareketinin öncülerinden biri olarak kabul edilmektedir. Eserleri, İslam düşüncesi ve felsefesi üzerine yapılan çalışmalar arasında önemli bir yere sahiptir.
El-Makrizi Kimdir ?
El-Makrizi, 1364-1442 yılları arasında yaşamış olan Mısır kökenli tarihçi, yazar ve ilim adamıdır. Kendisi bir Memluk hizmetkarıydı ve Mısır’da yaşamıştır.
El-Makrizi, tarih, coğrafya, dilbilim, şiir ve felsefe gibi birçok alanda çalışmalar yapmıştır. Kendisi, özellikle Mısır tarihi ve İslam tarihi üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmaktadır. “El-Hıtta’z-Zehebiyye” adlı eseri, İslam tarihi alanında önemli bir referans kaynağıdır.
El-Makrizi, tarih yazımında döneminin ötesinde bir bakış açısına sahipti. Mısır tarihinin yanı sıra, İslam tarihinin de birçok yönünü ele aldı. Ayrıca, Arapça’nın dilbilgisine ve sözcük kökenlerine dair çalışmalar da yaptı.
El-Makrizi’nin eserleri, İslam dünyası ve tarih yazımı tarihi açısından önemlidir. Eserleri, İslam kültürü ve tarihi hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler için önemli bir kaynak teşkil etmektedir.
El-Karafi Kimdir ?
El-Karafi, 13. yüzyıl Mısır’ında yaşamış bir İslam hukukçusudur. Tam adı Şehabeddin Ebu’l-Abbas Ahmed bin İdris bin Abdullah bin Hasan el-Karafi’dir.
El-Karafi, Hanefi mezhebine mensuptu ve İslam hukuku alanında önemli bir otorite olarak kabul edilir. Kendisi, “Mukaddimetü’l-Karafi” adlı eseriyle tanınmaktadır. Bu eser, İslam hukukunun temel prensiplerini ve Hanefi mezhebinin yorumlarını ele almaktadır.
El-Karafi, ayrıca fıkıh usulü (İslam hukukunun kaynakları ve yorumlanması) konusunda da çalışmalar yapmıştır. Bu alanda yazdığı eserler, İslam hukukunun kaynakları ve yorumlanması hakkında önemli bir kaynak teşkil etmektedir.
El-Karafi, dönemindeki diğer İslam hukukçuları gibi, İslam hukukunun toplumsal ve siyasi boyutlarını da ele almıştır. Kendisi, adaletin sağlanması, insan hakları ve özgürlükleri gibi konulara da değinmiştir.
El-Karafi’nin eserleri, İslam hukuku ve fıkıh usulü alanında yapılan çalışmalar arasında önemli bir yere sahiptir.
El-Bezzar Kimdir ?
El-Bezzar, 9. yüzyılda yaşamış olan İslam alimi ve hadisçidir. Tam adı Ebu Bekir Ahmed bin Ali bin Hüseyin el-Bezzar’dır.
El-Bezzar, hadis ilmi konusunda önemli bir otorite olarak kabul edilir. Kendisi, hadislerin toplanması, sınıflandırılması ve yorumlanması konularında çalışmalar yapmıştır. El-Bezzar’ın en önemli eseri “El-Bezzari Sahihi” adlı hadis kitabıdır. Bu kitap, İslam peygamberi Hz. Muhammed’in sözlerini ve eylemlerini içeren hadislerin derlemesini içermektedir.
El-Bezzar’ın hadis ilmi alanındaki çalışmaları, İslam dünyasında büyük bir etki yaratmıştır. Hadislerin toplanması ve yorumlanması konusunda önemli bir kaynak teşkil etmektedir. El-Bezzar, aynı zamanda tefsir, fıkıh ve dilbilim gibi alanlarda da çalışmalar yapmıştır.
El-Bezzar’ın eserleri, İslam dünyası ve hadis ilmi hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler için önemli bir kaynak teşkil etmektedir.
El-Cürcani Kimdir ?
El-Cürcani, İslam fıkıh geleneğinde önemli bir yere sahip olan ve Hanefi mezhebinin Kurucu İmamı olan Ebu’l-Hasan el-Cürcani’dir. 10. yüzyılda Horasan’da doğan El-Cürcani, İslam hukukunun temel kaynaklarından biri olan Hanefi mezhebinin fıkıh kitaplarından biri olan “El-Muhtasar”ı yazmıştır. Kitap, Hanefi mezhebinin fıkıh kurallarını kolaylaştıran ve özetleyen bir çalışma olarak kabul edilir. El-Cürcani ayrıca, İslam fıkıh geleneğinde önemli bir yere sahip olan “Usul al-Fiqh” (Fıkıh Usulü) konusunda da önemli bir yazar ve düşünürdü.
El-Şatıbi Kimdir ?
El-Şatıbi, İslam düşünce tarihinde önemli bir yere sahip olan İbn Şatıb el-Maliki’dir. 14. yüzyılda Endülüs’te yaşamış olan El-Şatıbi, fıkıh, kelam ve tasavvuf gibi İslami ilimlerde önemli çalışmalar yapmıştır. En önemli eseri “El-Muvafakat”tır. Bu eser, İslam hukukunun farklı mezheplerindeki farklı görüşleri karşılaştırarak ortak noktalara ulaşmayı hedefleyen bir çalışmadır. Ayrıca, “El-I’tisam” adlı eseriyle de İslam toplumunda birlik ve beraberliği sağlamak için çaba göstermiştir. El-Şatıbi’nin eserleri, İslam düşünce tarihinde önemli bir yere sahip olmuştur ve günümüzde de ilgiyle okunmaktadır.
